Haziran 03, 2024

ÇOCUKLARDA KÜFÜR KULLANIMI

“Evde asla küfür etmeyiz. Bu çocuk nereden öğrendi bilmiyorum…” Sürekli kötü kelime kullanıyor ve ne yaparsak yapalım engelleyemiyoruz…”  gibi yakınmaları sıklıkla ebeveynlerden duyabiliyoruz.  Aileler çocuklarının bu kelimeleri neden kullandığını anlamlandıramazken;  bu durumu nasıl durduracaklarını da bilemezler. Anne babalar küfür karşısında tam olarak nasıl davranmaları ve ne söylemeleri gerektiğini bilemedikleri için de ceza, kızma gibi müdahalelerle bu soruna çözüm aramaya çalışırlar. Çocuklar öğrendikleri küfürleri kullansalar da aslında anlamlarını bilmezler. Ebeveynler kızarak tepki verdiklerinde belki çocuk kelimeyi tekrar etmez ama kendine neden tepki gösterildiğini, neden söylememeleri gerektiğini bilmezler. Özetle verilen tepki öğretici olmaz.

ÇOCUKLAR KÜFÜRÜ NASIL ÖĞRENİRLER?

Çocuklar küfürü ebeveynlerinden, filmlerden, dizilerden, şarkılardan, arkadaşlarından, internet ortamından öğrenebilirler. 0-6 yaş döneminde çocuklar duyduklarını, gördüklerini, çevrelerinden gözlemlediklerini iyi-kötü, doğru-yanlış gibi hiçbir filtreden geçirmeden zihinlerine kaydederler.   Çevreden edindikleri yeni davranış biçimlerini ve söylemleri de ilk fırsatta deneyimlerler. Ortaya koydukları davranış ve söylemlere çevreden gelen tepkilerle de çocuğun davranışı pekişir ya da söner. Ayrıca çocuklar kişiliklerini ve davranış örüntülerini davranışlarına ve söylemlerine çevreden gelen geribildirimler ışığında oluştururlar. Bu nedenle çocuğunuz küfür ettiğinde vereceğiniz tepkiler oldukça önem taşıyor. Örneğin; yeni duyduğu bir küfürü söyleyen bir çocuğa çevredeki kişiler gülerek tepki verirse çocuk iyi bir şey söylediğini düşünür ve çevrenin beğenisini almak için bu kelimeyi daha sık söyleme eğiliminde olur

ÇOCUKLAR NEDEN KÜFÜR EDERLER?

Bazen yeterince ilgi görmediğini düşünen çocuklar olumsuz da olsa dikkat çekmek amacıyla küfür edebilir. Eğer bir çocuk dikkat çekme amaçlı küfür ediyorsa burada yetişkinlerin verdiği tepkilerin iyi değerlendirilmesi ve verilen tepkilere müdahale edilmesi gerekmektedir.  Küfürün gülerek karşılandığı aile ortamlarında çocuk aileden olduğu gibi çevreden de beğeni almak için küfürü kullanabilmektedir. Bazen sadece ebeveyni şok etmek için kullanabilirler. En sık rastlanan nedenler arasında büyümenin ispatı, bağımsızlıklarını vurgulamak da bulunmaktadır. Çünkü çocuklar küfür etmeyi büyüdüklerini göstermenin bir yolu olarak da öğrenebilmektedirler. Ama çocuklar çoğunlukla öfkelendiklerinde, engellendiklerinde, hayal kırıklığı hissettikleri zamanlarda da küfür edebilirler.

ÇOCUKLARIN KÜFÜR ETMELERİNİ NASIL ENGELLERİZ?

✔     Çocuk küfür ettiğinde ilk olarak gülmemeli ya da aşırı tepki vererek kızılmamalıdır. İlk yapılacak şey çocuğu anlamaktır. “Bu kelimenin anlamını biliyor musun?” denilerek çocuğun bilgisi kontrol edilmelidir. Eğer çocuk kelimenin anlamını bilmiyorsa çocuğa bu açıklanmalı ve neden bu kelimeyi kullanmaması gerektiği konusunda bilgilendirilmelidir.

✔     İkinci basamakta bu kelimeyi nereden öğrendiği konusunda çocukla konuşulmalıdır. Bunun amacı küfür eden kişiyi tespit etmekten öte çocuğun bu kelimeleri öğrendiği kaynağı belirleyip gerekli önlemleri almaktır. Örneğin; küfür bir yetişkinden öğreniliyorsa o yetişkinden yardım istemek, filmden ya da internet ortamından öğrenilen bir şey ise çocuğun izlediği içeriklerin kontrol edilmesi ve sınırlandırılması bir çözüm olabilir.

✔     Çevremizi her zaman kontrol edemeyiz. Her türlü önlemi alsak dahi çocuklar küfür duyabilir ve bunu kullanabilir. Bu nedenle çocuğa “ küfür bilebilirsin ama bunu her yerde kullanamazsın” mesajını vermek öncelikli olmalıdır.

✔     Her konuda olduğu gibi çocuğa ebeveynleri model olmalı ve küfür içerikli konuşmalardan kaçınmalıdır.

✔     Çocuklara sınırlı ortamlarda bir davranışı göstermelerine izin verilirse farklı ortamlarda bu davranışı yapma sıklığı azalacaktır. Çocuk sınırlandırılmış ortamda bu davranışı yapma fırsatı bulur, davranışı yapar ve isteği biter. Küfür konusunda da çocuğa sınırlandırma getirilerek çocuğun bu kelimeleri söyleme ihtiyacı giderilebilir. “Bu kelime …… anlamına gelir ve söylediğin kişi ya da çevredekiler rahatsız olabilir. Bu kelimeyi bilebilirsin ama her yerde kullanamazsın. Bu kelimeyi sadece sen ve ben ikimiz yalnızken kullanabilirsin”  gibi ifadelerde sınırlandırma getirilebilir.

✔     Çocuğa “tüh” gibi küfür yerine kullanılabilecek alternatif kelimeler öğretilebilir.

Psikolojik Danışman

“Evde asla küfür etmeyiz. Bu çocuk nereden öğrendi bilmiyorum…” Sürekli kötü kelime kullanıyor ve ne yaparsak yapalım engelleyemiyoruz…”  gibi yakınmaları sıklıkla ebeveynlerden duyabiliyoruz.  Aileler çocuklarının bu kelimeleri neden kullandığını anlamlandıramazken;  bu durumu nasıl durduracaklarını da bilemezler. Anne babalar küfür karşısında tam olarak nasıl davranmaları ve ne söylemeleri gerektiğini bilemedikleri için de ceza, kızma gibi müdahalelerle bu soruna çözüm aramaya çalışırlar. Çocuklar öğrendikleri küfürleri kullansalar da aslında anlamlarını bilmezler. Ebeveynler kızarak tepki verdiklerinde belki çocuk kelimeyi tekrar etmez ama kendine neden tepki gösterildiğini, neden söylememeleri gerektiğini bilmezler. Özetle verilen tepki öğretici olmaz.

ÇOCUKLAR KÜFÜRÜ NASIL ÖĞRENİRLER?

Çocuklar küfürü ebeveynlerinden, filmlerden, dizilerden, şarkılardan, arkadaşlarından, internet ortamından öğrenebilirler. 0-6 yaş döneminde çocuklar duyduklarını, gördüklerini, çevrelerinden gözlemlediklerini iyi-kötü, doğru-yanlış gibi hiçbir filtreden geçirmeden zihinlerine kaydederler.   Çevreden edindikleri yeni davranış biçimlerini ve söylemleri de ilk fırsatta deneyimlerler. Ortaya koydukları davranış ve söylemlere çevreden gelen tepkilerle de çocuğun davranışı pekişir ya da söner. Ayrıca çocuklar kişiliklerini ve davranış örüntülerini davranışlarına ve söylemlerine çevreden gelen geribildirimler ışığında oluştururlar. Bu nedenle çocuğunuz küfür ettiğinde vereceğiniz tepkiler oldukça önem taşıyor. Örneğin; yeni duyduğu bir küfürü söyleyen bir çocuğa çevredeki kişiler gülerek tepki verirse çocuk iyi bir şey söylediğini düşünür ve çevrenin beğenisini almak için bu kelimeyi daha sık söyleme eğiliminde olur

ÇOCUKLAR NEDEN KÜFÜR EDERLER?

Bazen yeterince ilgi görmediğini düşünen çocuklar olumsuz da olsa dikkat çekmek amacıyla küfür edebilir. Eğer bir çocuk dikkat çekme amaçlı küfür ediyorsa burada yetişkinlerin verdiği tepkilerin iyi değerlendirilmesi ve verilen tepkilere müdahale edilmesi gerekmektedir.  Küfürün gülerek karşılandığı aile ortamlarında çocuk aileden olduğu gibi çevreden de beğeni almak için küfürü kullanabilmektedir. Bazen sadece ebeveyni şok etmek için kullanabilirler. En sık rastlanan nedenler arasında büyümenin ispatı, bağımsızlıklarını vurgulamak da bulunmaktadır. Çünkü çocuklar küfür etmeyi büyüdüklerini göstermenin bir yolu olarak da öğrenebilmektedirler. Ama çocuklar çoğunlukla öfkelendiklerinde, engellendiklerinde, hayal kırıklığı hissettikleri zamanlarda da küfür edebilirler.

ÇOCUKLARIN KÜFÜR ETMELERİNİ NASIL ENGELLERİZ?

✔     Çocuk küfür ettiğinde ilk olarak gülmemeli ya da aşırı tepki vererek kızılmamalıdır. İlk yapılacak şey çocuğu anlamaktır. “Bu kelimenin anlamını biliyor musun?” denilerek çocuğun bilgisi kontrol edilmelidir. Eğer çocuk kelimenin anlamını bilmiyorsa çocuğa bu açıklanmalı ve neden bu kelimeyi kullanmaması gerektiği konusunda bilgilendirilmelidir.

✔     İkinci basamakta bu kelimeyi nereden öğrendiği konusunda çocukla konuşulmalıdır. Bunun amacı küfür eden kişiyi tespit etmekten öte çocuğun bu kelimeleri öğrendiği kaynağı belirleyip gerekli önlemleri almaktır. Örneğin; küfür bir yetişkinden öğreniliyorsa o yetişkinden yardım istemek, filmden ya da internet ortamından öğrenilen bir şey ise çocuğun izlediği içeriklerin kontrol edilmesi ve sınırlandırılması bir çözüm olabilir.

✔     Çevremizi her zaman kontrol edemeyiz. Her türlü önlemi alsak dahi çocuklar küfür duyabilir ve bunu kullanabilir. Bu nedenle çocuğa “ küfür bilebilirsin ama bunu her yerde kullanamazsın” mesajını vermek öncelikli olmalıdır.

✔     Her konuda olduğu gibi çocuğa ebeveynleri model olmalı ve küfür içerikli konuşmalardan kaçınmalıdır.

✔     Çocuklara sınırlı ortamlarda bir davranışı göstermelerine izin verilirse farklı ortamlarda bu davranışı yapma sıklığı azalacaktır. Çocuk sınırlandırılmış ortamda bu davranışı yapma fırsatı bulur, davranışı yapar ve isteği biter. Küfür konusunda da çocuğa sınırlandırma getirilerek çocuğun bu kelimeleri söyleme ihtiyacı giderilebilir. “Bu kelime …… anlamına gelir ve söylediğin kişi ya da çevredekiler rahatsız olabilir. Bu kelimeyi bilebilirsin ama her yerde kullanamazsın. Bu kelimeyi sadece sen ve ben ikimiz yalnızken kullanabilirsin”  gibi ifadelerde sınırlandırma getirilebilir.

✔     Çocuğa “tüh” gibi küfür yerine kullanılabilecek alternatif kelimeler öğretilebilir.

                                                                               Psikolojik Danışman